Τέκνα μου αγαπητά και περιπόθητα,
Σε κάθε εποχή, μα ιδιαίτερα σε στιγμές μεγάλης κοινωνικής παρακμής, συναντούμαι πολλά πρόσωπα (φιλοσόφους, ποιητές, πολιτικούς, επαναστάτες) να καταγγέλουν την καθεστηκυία τάξη και να επαγγέλονται ένα κόσμο νέο, ένα κόσμο καλύτερο, στον οποίο δεν θα χωρά τίποτα από τα παλαιά δεινά και πάθη. Ας μην ξεχνούμε πως δεν πάει και πολύς καιρός που και στο τόπο μας, το κεντρικό σύνθημα του δημοσίου διαλόγου ήταν η φράση «να τελειώνουμε με το παλιό».
Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις όπου διάφορα ριζοσπαστικά κινήματα κατάφεραν με τον έναν η με άλλον τρόπο να επικρατήσουν, με αποτέλεσμα οι κοινωνίες να αλλάξουν τις ιδεολογικές τους κατευθύνσεις και τον τρόπο της κοινής τους βιοτής, χωρίς όμως οι εξαγγελίες των εμπνευστών τούτων των θέσεων να οδηγήσουν τον κόσμο σε φωτεινότερες εποχές. Αντιθέτως· στην προϋπάρχουσα αδικία προστέθηκαν καινοφανείς ανομίες.
Παρά ταύτα η ανθρώπινη προσπάθεια για σωτηρία, μοιάζει εγκλωβισμένη συνεχώς σε τούτο το αδιέξοδο σχήμα: καταγγελία του παλαιού, εξύμνηση του νέου. Σε τούτη την οπτική όμως, μας διαφεύγει το αυτονόητο: και το νέο, αργά η γρήγορα, θα γίνει παλαιό, γιατί ο πτωτικός αυτός κόσμος φθείρει τα πάντα, γιατί ο χρόνος ο,τι αγγίζει το οδηγεί προς το μαρασμό του.
Ίσως οι παραπάνω λόγοι, τέκνα μου αγαπητά, να σας προκαλούν απορία. Γιατί ενώ «Ο ουρανός και η γη, σήμερον ηνώθησαν», εμείς στρέφουμε τις σκέψεις σας προς τα παθήματα του κόσμου; Γιατί ενώ «Χορεύουσιν Άγγελοι πάντες εν ουρανώ, και αγάλλονται σήμερον», εμείς ασχολούμαστε με τα έργα των ανθρώπων; Γιατί ενώ «Σήμερον ο Χριστός, εν Βηθλεέμ γεννάται εκ Παρθένου» εμείς αγγίζουμε αυτά που μας απογοητεύουν και μας λυπούν;
Μιλούμε για τούτα αγαπητοί αδελφοί, ακριβώς επειδή η γέννηση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, έρχεται να κομίσει μία εντελώς διαφορετική απάντηση στο πρόβλημα του ανθρώπου, το οποίο ήταν, είναι και θα είναι, ένα και μοναδικό: ο θάνατος. Μιλώντας για τον θάνατο δεν πρέπει να μένουμε απλά και μόνο στη βιολογική του διάσταση, στη φυσική τελευτή. Τον θάνατο, αν ψηλαφίσουμε καλύτερα τις πληγές μας, θα τον αναγνωρίσουμε σε κάθε πτυχή του παρηκμασμένου μας βίου: στην αδικία και στην βία, στις έριδες και στις συγκρούσεις, στον πόνο και στην αδυναμία. Καμία από αυτές τις συνιστώσες του ανθρώπινου βίου δεν μπορεί να αλλάξει προς τα βέλτιστα, αν δεν απελευθερωθεί από την καταδυναστεία του διαβόλου, αν δεν απαλλαγεί από τα δεσμά του θανάτου.
Η εικόνα της Γεννήσεως μαρτυρεί πως τούτο το παιδίο που κείτεται σπαργανωμένο μέσα στη φάτνη, μέσα σ’ ένα λίκνο που ομοιάζει με μνήμα ταφικό, και σ’ ένα σπήλαιο που θυμίζει τον Άδη, ήρθε για να καταπατήσει το θάνατο και να θεώσει τον άνθρωπο. Καί εδώ βρίσκεται η κρίσιμη διαφοροποίηση στο είδος την σωτηρίας που ο Θεός μας προσφέρει. Έσχατος εχθρός για τον Θεάνθρωπο είναι ο θάνατος, όχι ο παλαιός άνθρωπος. Ο Θεός στο πρόσωπο του κάθε ταλαίπωρου ανθρώπου, στην ύπαρξη κάθε αμαρτωλού, βλέπει το αρχαίο κάλος του δημιουργήματός Του. Γιατί κατά την πατερική διδασκαλία, ο άνθρωπος μπορεί να έπεσε και να απομακρύνθηκε από το Θεό, δεν απώλεσε όμως το «κατ’ εικόνα», δεν έχασε την αρχετυπική αυτή σχέση και συγγένεια με τον δημιουργό του. Η ομορφιά του Θεού υπάρχει μέσα σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, αμαυρωμένη και ξεχασμένη ίσως, πάντα όμως υπαρκτή και αναγνωρίσιμη.
Εμείς όμως, ακόμα και σήμερα, την σωτηρία μας την κατανοούμε ως απαλλαγή από τους άλλους ανθρώπους, τους «κακούς» και τους «αδίκους», τους «παλαιούς» και τους «διεφθαρμένους», χωρίς να έχουμε την εντιμότητα και το θάρρος να αναγνωρίσουμε την δική μας κακότητα, την δική μας παλιανθρωπιά. Ο άνθρωπος σήμερα, εξίσου αυτοκαταστροφικός με τους πρωτοπλάστους, επιδιώκει το χαμό του. Αν ο Θεός έκανε δεκτές τις προσευχές μας για απαλλαγή του κόσμου από τους «κακούς», τότε θα ξαφνιαζόμασταν από το γεγονός ότι μέσα σ’ αυτούς θα βρισκόμασταν και εμείς οι ίδιοι, οι θεωρούντες εαυτούς ως δικαίους.
Μα ο Θεός στέλνει νέο Αδάμ, τον Υιόν Τού τον μονογενή, για να μην χαθεί κανείς, για να αλλάξουν όλα με τον δικό του τρόπο, που δεν μοιάζει ούτε με θύελλα, ούτε με σεισμό, αλλά με αύρα λεπτή. Ποιός ο θείος τούτος τρόπος; Η ενανθρώπηση. Ο Υιός και Λόγος του Θεού λαμβάνει την ανθρώπινη φύση, παρεκτός της αμαρτίας, η οποία δεν είναι συστατικό τούτης της φύσεως, αλλά στοιχείο ξένο και επίκτητο.
Μέγα τούτο το σκάνδαλο, για πολλούς από εμάς. Μα και στην εποχή του Μεγάλου Αθανάσιου υπήρχαν κάποιοι που αγανακτούσαν με την ενανθρώπιση λέγοντας πως θα ήταν αρκετό «νεύματι μόνον ποιήσαι» ο Θεός για να παιδαγωγήσει και να σώσει τον άνθρωπο, όπως έκανε και παλαιά, όταν εκ του μηδενός δημιούργησε τα πάντα.
Όμως ο Μέγας Αθανάσιος μαρτυρεί την αλήθεια: «Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχε πουθενά τίποτα, χρειάστηκε νεύμα και μόνον απόφαση για τη δημιουργία του σύμπαντος· όταν όμως δημιουργήθηκε ο άνθρωπος και χρειάστηκε να θεραπεύσει ο Θεός, όχι τα ανύπαρκτα, αλλά τα δημιουργηθέντα, ήταν επόμενο να έρθει ο γιατρός και σωτήρας στα ήδη δημιουργημένα, ώστε να θεραπεύσει τα υπάρχοντα».
Ο Χριστός δέχεται την παλαιά ανθρώπινη φύση και την καινοποιεί. Δέχεται σώμα ανθρώπινο για να το αθανατίσει. Δέχεται ψυχή ανθρώπινη για να την αγιάσει. Δέχεται τον όλο άνθρωπο για να τον θεώσει.
Ο τρόπος της ενανθρωπήσεως αποτελεί την ουσία της σωτηρίας μας, αλλά και ένα τύπο ζωής για τον κάθε χριστιανό. Ζούμε στον κόσμο αυτό, ο οποίος ταλαιπωρείται ακόμα και σήμερα από τα παρεπόμενα της πτώσεως του ανθρώπου. Σκοπός, και αποστολή, και λαχτάρα των πιστών πρέπει να είναι η πρόσληψη του κόσμου και η προσφορά του στον ενανθρωπήσαντα Λόγο, για να τον αγιάζει κάνοντας τον μέλος τίμιό του σώματός του· για να τον καθιστά αυτό που πραγματικά είναι, στολίδι και κόσμημα της δικής του δημιουργικής σοφίας. Τούτο κάνουμε σε κάθε θεία Λειτουργία, προσφέρουμε άρτο και οίνο, για να λάβουμε Σώμα και Αίμα Χριστού, προσφέρουμε την παλαιά μας ζωή για να λάβουμε την καινή βιοτή της Βασιλείας των Ουρανών.
Τούτο οφείλουμε να ποιούμε στη καθημερινότητά μας ο καθένας από εμάς ξεχωριστά και όλοι μαζί ως εκκλησιαστικό σώμα, να προσλαμβάνουμε ο,τι αληθινό κουβαλά ο ταλαιπωρημένος σύγχρονος άνθρωπος και να το καταθέτουμε ως δώρο τίμιο στο θείο βρέφος, χωρίς να ολισθαίνουμε ούτε στον καταγγελτικό τρόπο της άρνησης, της απόρριψης και το διχασμού· ούτε στον εκκοσμικευμένο τρόπο της άκριτης αποδοχής των κριμάτων του κόσμου.
Γι’ αυτό για εμάς τους χριστιανούς η εορτή της του Χριστού Γεννήσεως, η εορτή της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, αποτελεί την απαρχή της ενότητος των πάντων. Τού ακτίστου και του κτιστού, του ουρανού και της γης, των αγγέλων και των ανθρώπων, των παλαιών και των καινών, αφού «δι’ ημάς γαρ εγεννήθη, Παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός».
ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ!
ΑΛΗΘΩΣ ΕΤΕΧΘΗ!
Χρόνια πολλά με υγεία και ευλογίες!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΗΜΑhttp://www.agioritikovima.gr/