Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία
Ψαλμός 16
«ΕΝ ΣΚΕΠΗ ΤΩΝ ΠΤΕΡΥΓΩΝ ΣΟΥ ΣΚΕΠΑΣΕΙΣ ΜΕ»
Παρακαλώ, αδελφοί χριστιανοί, να ακούσετε σήμερα το περιεχόμενο του 16ου Ψαλμού. Είναι δύσκολος ο Ψαλμός στην ερμηνεία του, αλλά προσπάθησα να σας τον αποδώσω με απλά λόγια.
1. Ο ποιητής του Ψαλμού μας καταδιώκεται από εχθρούς, οι οποίοι πραγματικά θέλουν να τον καταφάγουν (στιχ. 12) και να τον καταπατήσουν (στιχ. 11). Καί καταφεύγει στον Θεό, ζητώντας απ᾽ Αυτόν το δίκαιό του, γιατί είναι Θεός δικαιοσύνης (στιχ. 1α. 2). Δηλώνει δε στον Θεό ότι του ομιλεί με ειλικρίνεια και καθαρότητα («ουκ εν χείλεσι δολίοις», στιχ. 1β). Το ότι πραγματικά ο ποιητής μας είναι δίκαιος και δεν βαρύνεται με τις κατηγορίες, που του αποδίδουν οι εχθροί του, το γνωρίζει και ο Ίδιος ο Θεός, που είναι καρδιογνώστης και γνωρίζει λοιπόν καλά την ψυχή του ποιητού (στιχ. 3-4). Γνωρίζει ο Θεός το πόσο ο ψαλμωδός μας τον αγαπά, γιατί δεν θέλει να πορεύεται κατά τα έργα των ανθρώπων, αλλά κατά τον λόγο του Θεού. Καί για τον λόγο του Θεού ο ποιητής μας λέγει ότι «εφύλαξε οδούς σκληράς» (στιχ. 4). Γιά την αγάπη του Θεού φύλαξε «οδούς σκληράς»! Ωραίο αυτό! Δηλώνει δε ο Ψαλμωδός μας ότι και στο μέλλον έτσι θέλει να πορεύεται, γι᾽ αυτό και παρακαλεί τον Θεό λέγοντας, «κατάρτισαι τα διαβήματά μου εν ταίς τρίβοις σου, όπως μη σαλευθώσι τα διαβήματά μου» (στιχ. 5)!
2. Έτσι, λοιπόν χριστιανοί μου, συκοφαντούμενος και διωκόμενος άδικα ο ποιητής του Ψαλμού μας καταφεύγει στον Θεό και του ζητάει να τον προφυλάξει από το εχθρικό του περιβάλλον. Το κάνει δε αυτό, γιατί ο ποιητής ενθυμείται ότι και άλλοτε βρέθηκε σε παρόμοια κατάσταση και επικαλέστηκε τον Θεό και Αυτός τον βοήθησε («εγώ εκέκραξα, ότι επήκουσάς μου, ο Θεός», στιχ. 6). Έτσι και τώρα καταφεύγει στον Θεό, που σώζει «τους ελπίζοντας επ᾽ Αυτόν» (στιχ. 7), και Τον παρακαλεί να του δείξει πλούσια τα ελέη Του («θαυμάστωσαν τα ελέη σου», στιχ. 7), επειδή καταδιώκεται από ανθρώπους που είναι και δικοί Του, δηλαδή του Θεού, εχθροί, γιατί πάνε κόντρα προς το θέλημά Του («εκ των ανθεστηκότων τη δεξιά σου», στιχ. 7). Είναι δε, χριστιανοί μου, πολύ ωραία η προσευχή του ποιητού μας στον Θεό, γιατί Τον παρακαλεί να τον φυλάξει «ως κόρην οφθαλμού» και να τον προστατεύσει υπό την «σκέπη των πτερύγων Του». «Φύλαξόν με ως κόρην οφθαλμού· εν σκέπη των πτερύγων σου σκεπάσεις με» (στιχ. 8)!
3. Στην συνέχεια ο ποιητής περιγράφει με λίγα λόγια το ποιόν των εχθρών του και το κακό που θέλουν να του κάνουν αυτοί. Λέει, λοιπόν, γι᾽ αυτούς ότι είναι ασεβείς και τον καταθλίβουν («από προσώπου ασεβών των ταλαιπωρησάντων με», στιχ. 9)· ότι είναι άσπλαγχνοι, γιατί έκλεισαν τελείως τα σπλάγχνα τους και εκφράζονται υπερφίαλα εναντίον του (στιχ. 10). Τον περικυκλώνουν (στιχ. 9β. 11α), για να τον συλλάβουν και να τον ξαπλώσουν νεκρό κατά γης («εκκλίναι εν τη γη», στιχ.11β). Οι εχθροί του φέρονται προς αυτόν σαν λιοντάρια που παραμονεύουν για το θύμα τους (στιχ. 12). Θέλουν να τον καταφάγουν!
4. Τέλος, ο ποιητής ζητεί από τον Θεό την τιμωρία του εχθρού του. Τολμά να πεί στον Θεό να παύσει την ανοχή Του στους κακούς και να εγερθεί από την απραξία Του και να τους τιμωρήσει. Αυτό σημαίνει αυτό που λέει παρακάτω: «Ανάστηθι, Κύριε, πρόφθασον αυτούς και υποσκέλισον αυτούς» (στιχ. 13). Τον παρακαλεί να ανατρέψει τα εναντίον του σχέδιά τους· τα εναντίον αυτού, που είναι «ρομφαία» Του, υπερασπιστής και αγωνιστής Του (στιχ. 13).
Στο τέλος-τέλος του Ψαλμού ο ποιητής, σκεπτόμενος, όπως φαίνεται, ότι ο δίκαιος αυτός υποφέρει, ενώ οι ασεβείς που τον καταδιώκουν υπερισχύουν, θίγει το σπουδαίο θέμα της θεοδικίας. «Θεοδικία» καλείται, το που φαίνεται η δικαιοσύνη του Θεού, αφού οι κακοί ευτυχούν και οι καλοί δυστυχούν; Γιά τους κακούς – που είναι οι εχθροί του – , λέγει ο ποιητής μας ότι έχουν άφθονα τα υλικά τους αγαθά.
Λέγει ότι «επλήσθη η γαστήρ αυτών» και έχουν πολλά αγαθά που φτάνουν και για τα εγγόνια τους (στιχ. 14). Ενώ οι δίκαιοι – και σ᾽ αυτούς εννοείται ανήκει ο ποιητής μας – στερούνται από τα αγαθά αυτά. Ποιά λοιπόν είναι η χαρά του δικαίου; Η χαρά του δικαίου, αδελφοί, που φαίνεται σαν αμοιβή από τον Θεό για την θεοσέβειά του, είναι το ότι η ψυχή του γλυκαίνεται από την παρουσία της Χάριτος του Θεού σ᾽ αυτήν. Είναι το ότι, για την αρετή του, βλέπει την δόξα του Θεού, για την οποία είναι πλασμένος ο άνθρωπος. «Εγώ δε – λέγει ο Ψαλμωδός – εν δικαιοσύνη οφθήσομαι τω προσώπω σου, χορτασθήσομαι εν τω οφθήναι μοι την δόξαν σου» (στιχ. 15). Αυτό πραγματικά είναι η μεγαλύτερη χαρά και ευτυχία, ευτυχία και χαρά αιώνια, προς την οποία δεν μπορεί να συγκριθούν τα υλικά πλούτη και όλα τα επίγεια αγαθά.
Αδελφοί! Σας εύχομαι ο Θεός να σας φυλάγει «ως κόρην οφθαλμού», και να σας σκεπάζει κάτω από την «σκέπην τω πτερύγων Του», όπως είπε σήμερα ο Ψαλμωδός μας, και να ευφραίνεστε και να χορταίνετε νυν και αεί από την δόξα του προσώπου του Κυρίου μας (στιχ. 15), ΑΜΗΝ.
Με πολλές ευχές,
†Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΗΜΑhttp://www.agioritikovima.gr/