ΟΤΑΝ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΟ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΕΡΓΟΗ εικόνα ενός ιερέα ο οποίος προσέρχεται στα γραφεία μιας εφημερίδας κομίζοντας την ανακοίνωση ενός ιερού ναού σε «flash disc», δεν είναι σπάνια στις μέρες μας. Η Εκκλησία μπορεί να τηρεί με θρησκευτική ευλάβεια τις παραδόσεις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ζει στον δικό της κόσμο. Κάθε άλλο. Έννοιες όπως social media, facebook, twitter, δεν είναι άγνωστες στην Εκκλησία.
Η οποία, όπως και η υπόλοιπη κοινωνία, επηρεάζεται από τους νεωτερισμούς της εποχής, της κάθε εποχής, τις οποίες σταθμίζει και κρίνει, άλλες για τις απορρίψει, αρκετές για να τις αποδεχτεί.
Αυτό συμβαίνει και με την τεχνολογία.
Υπάρχουν λοιπόν εφαρμογές που βρίσκουν γόνιμο έδαφος στους κόλπους της, με αρκετούς –και φυσικά τους πιο νέους- από τους ιερείς να αξιοποιούν τις δυνατότητες της εποχής για να επιτελέσουν πιο γρήγορα το έργο τους, να διαδώσουν το λόγο Του στο ποίμνιο, να στείλουν τα μηνύματα του Οίκου του Θεού σε όσο περισσότερους, ιδιαίτερα νέους.
«Εντάξει δεν θα φτάσουμε στο σημείο να εξομολογούμε μέσω facebook, ούτε να τελούμε τρισάγιο μέσω web-tv, αλλά υπάρχουν πολλά για τα οποία η Εκκλησία μπορεί να ωφεληθεί από την ψηφιακή τεχνολογία και το διαδίκτυο», μας είπε ιερέας της Λάρισας.
Η «Ε.τ.Δ.» μίλησε με δύο ρασοφόρους της τεχνολογικής εποχής. Ο πατήρ Κωνσταντίνος, εφημέριος του ιερού ναού της Ζωοδόχου Πηγής, μόλις έχει «ανεβάσει» στην ιστοσελίδα του ναού το δελτίο με τις ακολουθίες του μηνός. Η Ζωοδόχος Πηγή είναι ο πρώτος ναός της πόλης (μετά τη Μητρόπολη Λάρισας), που δημιούργησε ιστοσελίδα. Πρωτεργάτης της ο π. Κων/νος, ένας νέος άνθρωπος, από τους λίγους που διέθετε ηλεκτρονικό υπολογιστή στο οικοτροφείο της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Στα ενδιαφέροντά του ήταν ανέκαθεν τα multimedia, ως εκ τούτου είναι από τους ιερείς που έχουν ιδιαίτερη σχέση αλλά και δεξιότητες με την τεχνολογία. Είναι λοιπόν αναμενόμενο να θεωρεί τον υπολογιστή πολύτιμο «εργαλείο» της καθημερινής του ενασχόλησης. Όχι μόνο για τη διεκπεραίωση των τυπικών θεμάτων ενός ναού, όπως η αποστολή και λήψη εγγράφων και πληροφοριών, αλλά και ως υποβοηθητικό μέσο ενημέρωσης, προβολής και διάδοσης του λόγου του Θεού. «Ο αντιαιρετικός αγώνας δίδεται πλέον και μέσω του διαδικτύου», μας λέει, εστιάζοντας αυτή την περίοδο σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον προσηλυτισμό αλλά και θέματα που –παραπλανητικά- εμφανίζονται ως φιλοσοφικές αναζητήσεις, αλλά έχουν ακριβώς τον ίδιο σκοπό.
Ο π. Γεώργιος είναι εφημέριος στον ιερό ναό του Αγίου Χαραλάμπους. «Έπιασε» τον υπολογιστή και εντρύφησε στα μυστικά του όταν εξεπλάγη από την εξοικείωση που είχε με τα πλήκτρα ο νεαρός ανεψιός του. «Πέρα από τις διοικητικές πράξεις, υπάρχουν πολλά ακόμη πράγματα στα οποία η τεχνολογία βοηθά το ποιμαντικό μας έργο. Μπορείς να έχεις πρόσβαση π.χ. σε προγράμματα κατήχησης, αντλώντας υλικό από άλλες μητροπόλεις και φωτισμένους θεολόγους. Ακόμη, έχω τη δυνατότητα μέσω του You Tube να «κατεβάσω» βιντεάκια ή και ταινίες θρησκευτικού περιεχομένου και να τις προβάλλω», μας λέει.
- Δυνατότητες, αλλά και... πειρασμοί. Συχνά αναζητείς κάτι συγκεκριμένο και χωρίς να το καταλάβεις βρίσκεσαι εκτός θέματος, ίσως και σε «λάθος κοίτη»...
- Όλα είναι θέμα μέτρου και χρήσης. Ασφαλώς το διαδίκτυο είναι χαοτικό. Το ζήτημα λοιπόν είναι να ξέρεις πού βρίσκεσαι. Οι ιστοσελίδες συνήθως «έχουν πρόσωπο και υπογραφή», σε αντίθεση με άλλους δικτυακούς τόπους, συμπληρώνει ο π. Γεώργιος.
Το διαδίκτυο παρέχει υπερ-πληροφόρηση, η οποία όμως είναι αδύνατο να ελεγχθεί και ως εκ τούτου απαιτεί κριτική ικανότητα ώστε να αντιληφθεί ο χρήστης το χρήσιμο από το άχρηστο, το αληθινό από το ψευδές, παραδέχεται ο π. Κων/νος και συμπληρώνει: «Όταν φερ’ ειπείν διαβάζεις ότι κάποιος φορέας έχει αναλάβει τη συγκέντρωση ιερών λειψάνων, δεν μπορεί παρά να προβληματιστείς σοβαρά για την αξιοπιστία της πληροφορίας».
Δεν είναι επομένως τυχαίο ότι αρκετοί απευθύνονται ηλεκτρονικά στον π. Κων/νο με ερωτήματα και απορίες κοινωνικού αλλά και πνευματικού περιεχομένου ζητώντας απαντήσεις και καθοδήγηση.
«Οι 15.000 επισκέψεις της ιστοσελίδας του ι.ν. Ζωοδόχου Πηγής, τα τελευταία δύο χρόνια είναι απόδειξη ότι μπορούμε να προσεγγίσουμε ένα κομμάτι της κοινωνίας, ιδίως τους νέους με αυτό τον τρόπο», σημειώνει.
Δεν είναι ο μόνος ιερός ναός που έχει ανοιχτεί στην κοινωνία μέσω του διαδικτύου. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου Λάρισας, διατηρεί επίσης μια αξιόλογη ιστοσελίδα, όπου δίνεται η δυνατότητα διαλόγου και συζητήσεων, για όποιον θέλει να απευθυνθεί με ερωτήματα.
«Το μέτρο και η χρήση, είναι εκείνα που καθιστούν ωφέλιμο ένα μέσο», συμφωνούν οι δύο ιερείς.
«Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορώ να αναρτήσω στην ιστοσελίδα το κυριακάτικο μήνυμα, ώστε να έχουν όλοι πρόσβαση σ΄αυτό. Όμως η φυσική παρουσία στο ναό, είναι απαραίτητη και αναγκαία για κάθε επαφή με το θείο. Η εξομολόγηση πρέπει να γίνει ...face to face και όχι βεβαίως μέσω του facebok», δηλώνει ο π. Κων/νος, ο οποίος διαθέτει προφίλ στο δημοφιλές αυτό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, «κλειδωμένο» όμως με πρόσβαση μόνο σε μερικούς παλιούς συμφοιτητές και φίλους του. «Δυστυχώς το πράγμα έχει πια ξεφύγει από κάθε έλεγχο», εξηγεί.
Ο συνάδελφός του, του Αγίου Χαραλάμπους μας δίνει μια επιπλέον διάσταση: Όπως με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση της Εκκλησίας, έτσι και στο διαδίκτυο, υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθήσει π.χ. ένας ασθενής ή ανήμπορος τη θεία λειτουργία.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΔΙΑ
«Για μας η τεχνολογία είναι δώρο Θεού, βοηθός και αρωγός στη διάδοση της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης», σημειώνει ο π. Γεώργιος.
Μερικές φορές μάλιστα είναι η τεχνολογία που προσαρμόζεται στις ανάγκες της παράδοσης. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η χρήση της γλώσσας με την οποία γράφουν οι ιερωμένοι. Τα περισσότερα προγράμματα «κοκκινίζουν» θεωρώντας άγνωστες τις λέξεις της εκκλησιαστικής γραφής, ωστόσο υπάρχουν εφαρμογές που τη διατηρούν ανέπαφη, με τις δασείες και τις βαρείες, τους τόνους και τις υπογεγραμμένες, κρατώντας ζωντανή την παράδοση και στον «ισοπεδωτικό» χώρο του διαδικτύου.
Άλλες φορές πάλι είναι η τεχνολογία που δημιουργεί εμπόδια: τα διαπιστώνει κανείς κατά την τέλεση ιερών μυστηρίων, όπως του γάμου ή της βάπτισης, όπου, βιντεοκάμερες, φωτογραφικές μηχανές και παρελκόμενα, διαταράσσουν την ιερότητα του χώρου αλλά και του μυστηρίου.
Εδώ λοιπόν απαιτείται η επίδειξη περισσότερου σεβασμού.
Δ. Χατζ.