Νίκος Κρανιδιώτης, Διπλωμάτης
… Ο ηρωισμός του Γρηγόρη Αυξεντίου κλιμάκωσε απαράμιλλα το πάθος για την ελευθερία, το πατριωτικό καθήκον και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν, ύστερα από προδοσία, κυκλώθηκε το κρησφύγετό του στο Μοναστήρι του Μαχαιρά, ενώ μπορούσε να σώσει τη ζωή του, διέταξε τους συντρόφους του να φύγουν κι αυτός πολέμησε μόνος του επί δέκα ώρες με εκατοντάδες Άγγλους στρατιώτες, που μη μπορώντας να τον καταβάλουν, τον έκαψαν τελικά ζωντανό, περιχύνοντας το κρησφύγετό του με βενζίνη.
Ενθυμούμαι το καλοκαίρι του 1955, όταν, πηγαίνοντας με ειδική αποστολή στην Αμμόχωστο, σταμάτησα για λίγο στη Λύση, την πατρίδα του Αυξεντίου. Ήταν απόγευμα και οι δρόμοι ήταν γεμάτοι κίνηση και ζωή. Ξαφνικά ακούω να με φωνάζουν. Κατάπληκτος βλέπω στη μεγάλη πόρτα του καφενείου της πλατείας τον Αυξεντίου να χειρονομεί και να με καλεί κοντά του. Ήξερα ότι οι Άγγλοι τον είχαν επικηρύξει με το ποσό των 5.000 λιρών, από τις αρχές κιόλα του αγώνα. Έστεκε ατάραχος μ’ εκείνο το μειδίαμα που διέστελλε πάντα ευγενικά τα χείλη του, και με προσκαλούσε να πιούμε μαζί ένα κρασί. «Έλα», μου είπε. «Ετοιμάζουμε ψητό. Κάθησε να φάμε». Εγώ ανήσυχος, επέστησα την προσοχή του. «Μη φοβάσαι», μου είπε. «Είναι δικοί μας άνθρωποι. Όλο το χωριό είναι δικό μας».
Το θάρρος και η ψυχραιμία του ήσαν αρετές που πραγματικά ενέπνεαν. Ένιωθες πλάι τουνα σε κυκλώνει το μεγαλείο αρχαίου τραγικού ήρωα. Κάθησα λίγο μαζί του, κι ύστερα έφυγα για την Αμμόχωστο. Γυρίζοντας αργά το βράδυ, τον βρήκα μαζί με άλλους συντρόφους του, να κάθεται ακόμη μπροστά σε ένα στρωμένο τραπέζι στην πίσω βεράντα του ίδιου καφενείου, νηφάλιος και γαλήνιος, και να διηγείται ιστορίες σιγοπίνοντας.«Δύσκολα Χρόνια. Κύπρος 1950-1960», Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1981, σ. 248
.ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑhttp://www.pemptousia.gr/
… Ο ηρωισμός του Γρηγόρη Αυξεντίου κλιμάκωσε απαράμιλλα το πάθος για την ελευθερία, το πατριωτικό καθήκον και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν, ύστερα από προδοσία, κυκλώθηκε το κρησφύγετό του στο Μοναστήρι του Μαχαιρά, ενώ μπορούσε να σώσει τη ζωή του, διέταξε τους συντρόφους του να φύγουν κι αυτός πολέμησε μόνος του επί δέκα ώρες με εκατοντάδες Άγγλους στρατιώτες, που μη μπορώντας να τον καταβάλουν, τον έκαψαν τελικά ζωντανό, περιχύνοντας το κρησφύγετό του με βενζίνη.
Ενθυμούμαι το καλοκαίρι του 1955, όταν, πηγαίνοντας με ειδική αποστολή στην Αμμόχωστο, σταμάτησα για λίγο στη Λύση, την πατρίδα του Αυξεντίου. Ήταν απόγευμα και οι δρόμοι ήταν γεμάτοι κίνηση και ζωή. Ξαφνικά ακούω να με φωνάζουν. Κατάπληκτος βλέπω στη μεγάλη πόρτα του καφενείου της πλατείας τον Αυξεντίου να χειρονομεί και να με καλεί κοντά του. Ήξερα ότι οι Άγγλοι τον είχαν επικηρύξει με το ποσό των 5.000 λιρών, από τις αρχές κιόλα του αγώνα. Έστεκε ατάραχος μ’ εκείνο το μειδίαμα που διέστελλε πάντα ευγενικά τα χείλη του, και με προσκαλούσε να πιούμε μαζί ένα κρασί. «Έλα», μου είπε. «Ετοιμάζουμε ψητό. Κάθησε να φάμε». Εγώ ανήσυχος, επέστησα την προσοχή του. «Μη φοβάσαι», μου είπε. «Είναι δικοί μας άνθρωποι. Όλο το χωριό είναι δικό μας».
Το θάρρος και η ψυχραιμία του ήσαν αρετές που πραγματικά ενέπνεαν. Ένιωθες πλάι τουνα σε κυκλώνει το μεγαλείο αρχαίου τραγικού ήρωα. Κάθησα λίγο μαζί του, κι ύστερα έφυγα για την Αμμόχωστο. Γυρίζοντας αργά το βράδυ, τον βρήκα μαζί με άλλους συντρόφους του, να κάθεται ακόμη μπροστά σε ένα στρωμένο τραπέζι στην πίσω βεράντα του ίδιου καφενείου, νηφάλιος και γαλήνιος, και να διηγείται ιστορίες σιγοπίνοντας.«Δύσκολα Χρόνια. Κύπρος 1950-1960», Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1981, σ. 248
.ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑhttp://www.pemptousia.gr/